Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Ama hukukun öngördüğü düzen, fiilen gerçekleşen bir düzen değildir. Hukuk, sosyete süresince insanoğluın sahiden elbette davrandıklarını değil, elbette davranmaları icap ettiğini gösterir. Hukuk, namına uyulmak ve uygulanmak sinein vardır. Türe kıymeti nedeniyle, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene yakınmak, maşeri ömürın gerçekleşmesini çıkarmak ister. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin katsına ikrar edilmesi ve uyulması gereken, kesinkes dosdoğru kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabil, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle sosyete süresince insanoğluın şekil ve davranışlarının ahbaplık kurallarına uymaması, her devran mümkündür. “İşte ahbaplık, beşer davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir yol, bir bütündür.” İnsan-beşer, beşer-doğa ilişkilerinin insanlığın müşterek çıkarı ve huzuru sinein evrensel ilkelerle güvence şeşna tuzakınmasıdır. Hukuk, insaniyet seviyesi sinein göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birmebzul düşünüm ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, dershane çıkarları, sosyete sözleşmesi, doğa ve insanoğlu olarak belirten mütalaalerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun umumi menfaatini veya fertlerin ve toplumun müşterek iyiliğini çıkarmak maksadıyla konulan ve hep gücüyle desteklenen kaide, gerçek ve seçimın kâffesidür. Daha münteşir bir tanımıyla ahbaplık, adalete yönelmiş maşeri yaşlakin düzenidir. Hukuk Sözcük Mealı Hukuk kelimesi Arapça “gerçek” kökünden gelir ve gerçek kelimesinin çoğmehabetli olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Gündüz feneriçda “gerçek” kelimesinin çoğmehabetli “ilenme’kak”tır. Türk Dil Kurumu’na bakılırsa ahbaplık kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım güçlükleü belirleyen yasaların kâffesidür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” mazmunı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet mazmunında da kullanılır. Uygulayım Mealı Hukuk dönemden döneme değiştiği sinein hala doyurucu bir tanım kuruluşlamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok ikrar edilen tanımı ise: “Belirli bir zamanda belli başlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması mutluluk zoruna (müeyyide) rabıtalanmış kurallar kâffesidür.” Bilimsel bir disiplin olarak ahbaplık, kendi süresince taban olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun zevat arası ilişkileri konu düzlük kısmına Özel Hukuk, zevat ile mutluluk veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Bütün Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Uygar Hukuk, Kâr Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ödenek Esas Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku hep hukukunun esaslıca madun dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku öteki toplumu aranjör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik mutluluk aracılığıyla güvenceye tuzakınmış ve cebri yaptırımlara iye olmasıdır. Hukuk kuralları beşer davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun kırat yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde benzer nitelikteki kül durumlarda uygulanması sağlamlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Hukuk düzlükında yaptırım hep gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek sinein kullanılır. Hukuk düzenini sağlamlamayı ve korumayı lakinçlayan yaptırımlar gene ahbaplık düzeninin öngördüğü şekilde alegori getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları kösteklemek sinein kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, cezaevi ve tıngır cezaları; anayasa hukukunda siyasetten men, kısım yama; algı hukukunda algı ve kaçıntıçılık cezaları kabil değişik ahbaplık dallarında değişik yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile müteallik çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; bilinçi bir irade olarak gkalıntı kuramlar, irade dışı olarak gkalıntı kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazılar felsefik değil ortaya konduğu devrin sorunlarını çözmek veya siyasal mütalaaleri ahbaplık biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali doğruluk olan ahbaplık, umumi olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş maşeri bir yaşlakin düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu alegori getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kılgı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun maşeri ömürı düzenleyip insanoğluın amerikan barış ve güvenlik süresince bir arada yaşamalarını sağlamlamaktır. 2. Kullanışlı Yarar (Sosyal İhtiyaçların Içinlanması) Hukukun kılgı amacını, maşeri gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile sosyete süresince canlı insanoğluın, birbirleri ile yapmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruh bilimsel bir varlık olarak insanın kuruluşsından meydana gelen ihtiyaçlarını katlamaya çtuzakışır. Hukuk bu fonksiyonu ile veladet, evlenme, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek ahbaplık düzeni ömürın taban gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanın natürel kuruluşsına ve bundan ileri gelen gereksinimlerine munis tamamlanmak zorundadır. Hukuk önemli ölçüde, soylu erki gerçeklere de vabestedır; soylu erki gereksemelara uymalı ve onları katlamalıdır. 3. Türe Hukuk bu fonksiyonu ile belli başlı bir düzenleme şeşna aldığı içtimai gereksinimlerı, özü salt bir müsavat düşüncesi olan doğruluk ölçüsüne vurarak gerçeklik kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaca tanımıyla doğruluk, “bir müsavat düşüncesi”dir. “Türe, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) tamamlanmak üzere iki değişik anlamda kullanılır. Türe haddizatında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, erdem, fazilet mazmunında şahsi bir özelliği deyimler. şahsiyet her devran haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni ayırmak uğrunda sakır sakır ve değanlayışmez bir çaba gösterir. İşte bu şekil ve çabayı gösteren doğruluk, özne (süje) ile müteallik oluşundan ötürü öznel (sübjektif) doğruluk olarak nitelenir. Bir erdem olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir doğruluk fehvaı vardır. Nesnel doğruluk, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği temas biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte ahbaplık düzlükında hukuki kırat olarak laf konusu olan doğruluk de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü ahbaplık, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar kâffesidür.” Maşer sineindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini sineermiş kurallar külü olarak ahbaplık, bu değerlendirmelerde doğruluk ölçüsünü kullandığı ve istimal etmek durumunda bulunduğuna bakılırsa, adaletin böylece, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında doğruluk acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Bulunan ahbaplık ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü doğruluk fehvaı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm ahbaplık sistemine ve sistemlerine egemen kâin, nesnel ve salt bir kırat niteliğindeki adalettir. Hukuk bir sosyete düzenini sineerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; ister mevcut düzeni gözlemek, gerekse onu değanlayıştirmeyi meşrulaştırmak sinein her devran adalete esasvurulur. Nesnel ve kanun üstü doğruluk hukukta katmıza yerleşmiş ahbaplık düzenlerinin birincil örneği, olması gereken ahbaplık mazmunında ahbaplık idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile doğruluk, mevcut ahbaplık düzenlerinin namına munis olup olmadığı açısından bir kırat ve değerlendirme ölçüsü olabilir. Gene bu özelliği ile doğruluk, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun hazırlamak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve zararlı katlıklı ilişkilerde kâin bu üç fonksiyon balans süresince olduklarında, adil bir ahbaplık düzeninin gerçekleşmesi sağlamlanır. Düzgülü olarak tüm ahbaplık normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak ahbaplık, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşeri yaşlakin uyacak, hem de bu maşeri ömürın amerikan barış süresince sürebilmesi sinein bir düzen görünümünü sağlamlamaya çtuzakışacaktır.
